Pages

Wednesday, March 7, 2012

ফাগুনী



কোনেও নজনা বিশ্বাসৰ কথা কিছুমান
মোক ক'বিনে ফাগুনী
তোৰ স'তে আছে যে মোৰ অন্তৰংগতা 

'বিনে ফাগুনী, সেমেকা সুৱাসৰ তোৰ
নিৰ্জন ঘৰত কাৰোবাৰ ফুলবছা হাঁহিয়ে
প্ৰতিধ্বনি তোলেনে ? তোৰ বাৰু বাওঁচকু কঁপেনে ?
তোৰ আঁচলৰ ঢৌত উঠা-নমা কৰেনে
কাৰোবাৰ হৃদপিণ্ড ? তই বাৰু শিৱ-মন্দিৰলৈ যাৱনে,
যোৰ শালিকা চাৱনে ?
মৌন ৰাতিত তয়ো বাৰু গাৰুত মূৰ থৈ
উচুপি উঠ নেকি ? অথচ কাঠচিতীয়া দিনতো তই
কৰ যে পৃথিৱী পোহৰ ৷

'বিনে ফাগুনী, ঘুনুচা-কীৰ্তনত তই
কাৰ ভাও লৈছিলি ? ছটিয়াইছিল নে
কোনোবাই তোৰ গালৈও ৰঙা ফাকুগুৰি ?
দুগালত ৰঙা আৱিৰ ঘঁহি সাৰ পাৱনে
শেষৰাতি ? সযতনে সাঁচি থ তই
কনক-ধতুৰাৰ ৰাগী ৷

' ফাগুনী, লুইতৰ বন্যা মাতি নানিবি তই ;
মেলি থোৱা চুলিটাৰি বান্ধি সজাই দে
বতৰৰ ফুল, কাজলেৰে গভীৰ কৰি ল দুচকু ৷
হয়তো, পচোৱাত উপঙি থকাজনে
তাতেই বিচাৰি পাব
এডৰা ডাঠ সেউজীয়া ঘাঁহনি...
____________________
(১০ মার্চ, ২০০৩, "দৈনিক অগ্রদূত"ত প্রকাশিত)

Sunday, March 4, 2012

হাত


এখন হাতৰ মুঠিত আনখন হাত
আঙুলিৰ ফাঁকে ফাঁকে খাজ খাই পৰে আঙুলি
বিশ্বাস
স্বস্তি
নিৰাপত্তাৰ আৱৰণৰ ভাঁজে ভাঁজে
এমুঠি প্রতিশ্রুতি...

মৌন-মুখৰ প্রতিটো প্রহৰতে
বর্ণময় হৃদয়ৰ ৰামধেনু !
এখন হাতে মেলি দিয়ে মমতাময়ী আঁচল
আনখন হাতে আকোৱালি লয়
প্রতিটো নিৰাভৰণ প্রহৰ...

সময়ে টানি লয় এহতীয়া ওৰণি
সন্ধান--- আশ্রয়...
কুৰুকি কুৰুকি কাষ চাপে এখন হাত আনখনৰ

জীৱনৰ খলাবমাতো
দিশহাৰা নদীয়ে
গতি পায় ।
চাকনৈয়া আঁতৰি যায়...

উন্মনা ফাগুনৰ সন্ধিয়া !

জোন গলা ফাগুনৰ নিশাত
এখন হাত শুই পৰে
আনখন হাতৰ মুঠিত
সেউজীয়া হৈ পৰে জোনাক !

এখন হাতৰ শূন্যতাত
আনখন হাতৰ আইতাৰ সাধুৱে
জিৰণি লয়
ভাকুট-কুটাই যায় সপোনবোৰে...

শিশু হৈ পৰে দুখন হাত
বালিভাত ৰান্ধে
বালিঘৰ সাজে
আৰু
তেনেকৈয়ে ঘুমটি যায়...

Saturday, March 3, 2012

তোমালৈ...

তোমালৈ...


                   কোৱাতো নাছিলোঁ কাহানিও তোমাক মোৰ বাবে তাজমহল সাজিবলৈ... অমোৰ শ্বাহজাহান ! হৃদয়খনেই বিচাৰিছিলোঁ, সময়ৰ এলান্ধু গুচাবলৈ... দৰিকণা মাছ ধৰা দিনবোৰলৈ ঘূৰি যাবলৈ বিচাৰিছিলোঁ... সপোনবোৰ খেপিয়াই চাইছিলোঁ... গান্ধাৰীৰ দৰে তোমাৰ হাতত ধৰিয়েই পাৰ হৈছিলোঁ---- এখন নীলা নদী...
                   সময়ৰ গাত এলান্ধুৰ চামনি...!

                   শ্বাহজাহান মোৰ... মোৰ বাবে তুমি তাজমহল নাসাজিলেও হব... ভুলতে হলেও এবাৰ হৃদয়খনকেই দি চাবাচোন ! একো চিন্তা নকৰিবা, বৰ আদৰেৰে আপদাল কৰিম তাক... কেতিয়াবা মোৰ যে তোমাৰ কাৰণেই চিন্তা হয় জানা ! কত বা হৃদয়খন টুকুৰা-টুকুৰ কৰি থৈ আহা !!

                   ঠিক্ ঠিক্ ঠিক্ !!!

                   
চোৱা মই মিছা কোৱা নাই... বেৰত বগাই ফুৰা জেঠিটোৱেও বুজিছে... তুমিহে জানো বুজিবা নে নাই...!!

পুনঃ --- তুমিতো জানাই ফাগুন মই বৰ ভাল পাওঁ । চাওঁতে চাওঁতে আকৌ ফাগুন পালেহি । মোৰ প্রিয় ফাগুন । ফাগুনৰ সোণাৰু
, ফাগুনৰ পচোৱা, ফাগুনৰ সৰাপাত, ফাগুনৰ ৰং, ফাগুনৰ উৎসৱ... হেঙুল-হাইতাল হৈ উমলিব মোৰ মনৰ পদূলিত...

Friday, February 10, 2012

সমাধি

এটি সপোনৰ সমাধিত
ধুমুহা আনে কোনে----
এখন আকাশে! 
    


                       
এটি কবিতাৰ সমাধিত
কান্দে কোনে----
অনামী অনুৰাগে!!


এখন হৃদয়ৰ সমাধিত
উচুপে কোনে----
তোমাৰ মৰমে
আৰু
কৃষ্ণচূড়াৰ আল্পনা অঁকা বাটত
গধূলিগোপাল ফুলে!!

-------------------



Thursday, February 2, 2012

অপেক্ষা

                           

            বাৰান্দাত হেলনীয়া চকীখনত বহি বহি ডুব যাবলৈ ধৰা বেলিটো দেখি আনমনা হৈ পৰিল তাই । বেলিটোৰ শেষ পোহৰকণৰ বিচ্যুৰণ হৈ তাইৰ বগা মুখখনো সেন্দুৰ বৰণীয়া হৈ পৰিছে । অতি উজ্জ্বল পোহৰ, ৰঙা পোহৰ, সন্ধিয়াৰ পোহৰ । লাহে লাহে সেন্দুৰীয়া আভা কমি গৈ আন্ধাৰ হৈ আহিল তাইৰ চকুৰ সমুখতে । কিমান সময়ৰ পৰা যে তাত তেনেকৈ বহি আছিল তাইৰ মনত নাই । হঠাৎ মাকৰ মাতত তাইৰ সম্বিত ঘূৰি আহিল ।

            বাৰান্দাৰ পৰা উঠি আহি সন্ধিয়াৰ চাকিগছ জ্বলাই চেতাঁৰখনত আঙুলি ফুৰাই নিলে গীতিমালিকাই । গীতিমালিকা দত্ত বুলি কলে চিনি নোপোৱা মানুহ খুব কমেই ওলাব । সাহিত্যৰ ছাত্রী গীতিমালিকাই ওচৰৰ মহাবিদ্যালয়খনত সোমোৱা এবছৰো হোৱা নাই । ছাত্র-ছাত্রী আৰু সহকর্মীবোৰৰ মাজত জনপ্রিয় হবলৈ তাইৰ বেছি দিন নালাগিল, যিদৰে লগা নাছিল তাই পঢ়া বিশ্ববিদ্যালয়ত । অসমীয়া সাহিত্যত প্রথম শ্রেণী লাভ কৰি বিশ্ববিদ্যালয়ত নাম লগাইছিল যদিও পাচলৈ তাইক সকলোৱে চেতাঁৰ বজাই গান গোৱা ছোৱালীজনী বুলিহে চিনি পাইছিল । সেই বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দিনবোৰৰ পৰাই চেতাঁৰখন তাইৰ সুখ-দুখ সকলো মুহূর্তৰে সংগী । কিন্তু আজি হঠাৎ কি হৈছে তাইৰ ! এটাও ৰাগ ভালকৈ তুলিব পৰা নাই কিয় ! ইমান অস্থিৰ হৈ পৰিছেনে তাই ! বাৰে বাৰে কিয় জানোঁ ডুব যোৱা বেলিটোৰ আকাশখন মনলৈ আহি আছে ! চেতাঁৰখন থৈ আকৌ বাৰান্দাৰ হেলনীয়া চকীখনত বহি তাই গুণগুণাবলৈ ধৰিলে,

                   মোৰ বুকুত এজোপা গোলাপ
                    কোনে ৰুলে কোনে ৰুলে
                    এন্ধাৰে এন্ধাৰে
                    এটি জোনাকী উৰি আহি
                    মোৰ বুকুত শুলে
                    তোমাৰ কথা ভাবিলে আকাশত নিৰলে
                    এটি তৰা ফুল ফুলে...

            ঠিকেইতো, আজিতো অনুৰাগ আহি পোৱাৰ কথা ! গীতিমালিকাৰ মৰমৰ অনুৰাগ ! অনুৰাগেইতো তাইৰ বুকুত ৰুই দিছিল এজোপা গোলাপ ! এন্ধাৰ নিশাৰ জোনাকী হৈয়েইতো পোহৰ দেখুৱাইছিল তেওঁ ! বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সোণাৰুবুলীয়া দিনবোৰতে এই অচিনাকী লৰাজনে চিনাকী হৈ আগবঢ়াইছিল বন্ধুত্বৰ হাত । তেওঁ ৰোৱা বন্ধুত্বৰ শিপাডালেই প্রগাঢ় হৈ এজোপা গোলাপৰ ৰূপ ললে তাইৰ বুকুৰ মাজত । গোলাপজোপাৰ পৰশত তাই পাহৰি পেলায় পোৱা-নোপোৱাৰ আলেখ্য... সৰুৰে পৰা যোগ অংক শুদ্ধকৈ কৰিলেও বিয়োগৰ হিচাপত খেলিমেলি কৰা গীতিমালিকাই খেলিমেলি কৰি যায় জীৱনৰ পাটীগণিতৰ হিচাপ নিকাচ ! সেয়ে তাই নিচিন্তে এৰি দিছে তাইৰ জীৱনৰ সৰল-জটিল সকলোবোৰ অংক অনুৰাগৰ ওপৰত । এতিয়া তাই মাথোঁ সাহিত্য পঢ়িব, কবিতা লিখিব, গান গাব আৰু তাইৰ বুকুত ফুলি উঠা গোলাপজোপাৰ আপডাল কৰিব । উদং দুভৰিৰে লুইতৰ পানীত খেলি অনামিকা আঙুলিৰ সোণৰ আঙুঠিটো ঘূৰাই ঘূৰাই তাই এই সকলোবোৰ কৈছিল অনুৰাগক, শুক্লেশ্বৰ ঘাটৰ সন্ধিয়াত । সেই সন্ধিয়াতে অনুৰাগৰ তপত ওঁঠৰ পৰশ তাইৰ কপালত লাগিছিল । মিচিকিয়া হাঁহিৰে তাইৰ দুগালৰ টোলদুটা গভীৰ কৰি কুচি-মুচি অনুৰাগৰ চেক দিয়া চোলাত মুখ লুকুৱাই গীতিমালিকাই বিচাৰি ফুৰিছিল তাইৰ বুকুৰ গোলাপজোপাৰ শিপা... সেইদিনাও উভতি আহি নিশা বাৰান্দাৰ হেলনীয়া চকীখনত বহি তাই গুণগুণাইছিল----
                   তোমাৰ কথা ভাবিলে অকলে অকলে
                    তৰাই তৰাই কথা পাতে গোলাপৰ পাহে পাহে
                    জোনাকীৰ জাক জ্বলে মোৰ তেজৰ কোঁহে কোঁহে
                    এন্ধাৰে এন্ধাৰে
                    এটি জোনাকী উৰি আহি
                    মোৰ বুকুত শুলে...

            তথাপি কিয় আজি এই অস্থিৰতা ! বিয়ালৈ আৰু মাথোঁ কেইটামান মাহ বাকী । বহাগতে মাহ-হালধিৰ গোন্ধে উপচাই পেলাবহি তাইৰ বুকুৰ গোলাপজোপা । হোমৰ জুইৰ ৰঙা শিখাই বান্ধি পেলাব তাইক কিছুমান নতুন শব্দৰে...! ৰঙা জুইকুৰাৰ পোহৰত গীতিমালিকাৰ কপালত দগমগাই উজলি থাকিব ৰঙা বেলি আৰু কাজলসনা দুচকুত উমলি থাকিব সপোনবোৰ... পুৰোহিতৰ মন্ত্রৰ মাজতে অনুৰাগে সানি দিব এজেবা ৰঙা সেন্দুৰ তাইৰ শিৰত... গোলাপজোপাৰ শিপা আৰু মজবুত হব ! তৰাবচা আকাশৰ তলত অনুৰাগৰ আব্দাৰত তাই জোকাৰি দিব গোলাপজোপা । সুৱাসত মতলীয়া হব তৰাবচা নিশা । বাহিৰৰ পৃথিৱীখন শুই পৰিলেও সেই নিশাবোৰত তাইৰ ভয় নালাগিব । তাইৰ পৃথিৱী যে তাইৰ লগত... আকৌ তাই গুণগুণাই গাব অনুৰাগৰ প্রিয় গীতৰ কলি----

                    মোৰ বুকুত এজোপা গোলাপ
                    কোনে ৰুলে কোনে ৰুলে
                    তেজত এটোপাল আতৰ ঢালি
                    হৃদয় কোনে চুলে...

            হঠাৎ দেৱাল ঘড়ীটোৱে তাইৰ চিন্তাত খেলিমেলি লগাই যেন চিৎকাৰ কৰি উঠিল । টং টং কৈ সাতটা কোব মাৰিলে । অসহ্য লাগিল তাইৰ । প্রতিটো কোবেই হাতুৰীৰ কোব যেন লাগিল গীতিমালিকাৰ । উঠি আহি তাই আয়নাৰ সমুখত বহি নিজকে চালে এবাৰ । ইমান উকা উকা, উদাস উদাস লাগিছে তাইক নিজক ! অলপ পাচতে অনুৰাগ আহি পোৱাৰ কথা । কাজল অলপ সানি উজ্জ্বল কৰি ললে তাইৰ দুচকু । দীঘল চুলিখিনি আঁচুৰি ঠিক-ঠাক কৰি ললে । মাকে প্রায়েই তাইক কয়, ফোঁট অবিহনে নাৰীৰ শৃংগাৰ সম্পূর্ণ নহয় । সেয়ে আজিও মাকে কিবা কোৱাৰ আগতেই তাই কপালত পিন্ধি ললে এটি সৰু ৰঙা ৰঙৰ টিপ ফোঁট । এতিয়া তাই সাজু অনুৰাগক আদৰিবলৈ । ট্রেইনত উঠিয়েই ফোন কৰিছিল অনুৰাগে । ইমান পৰে হয়তো ষ্টেচন আহি পালেহি তেওঁ মনতে ভাবিলে গীতিমালিকাই । আয়নাৰ মুখৰ আগৰ পৰা উঠি আহি আকৌ বাৰান্দা পালেহি গীতিমালিকাই । ত আছা বুলি সুধিবলৈ এতিয়া দেখোন অনুৰাগৰ ফোনত নেটৱর্কো নাই । সঁচাকৈয়ে নেটৱর্ক নাই নে নিজেই কিবা বদমাচি কৰি নেটৱর্ক নাইকিয়া কৰি থৈছে কি ঠিক ! যোৱাবাৰো যে কাকোৱেই একো আগজাননী নিদিয়াকৈ আহি তাইক বিচাৰি চিধাই উপস্থিত হৈছিল তাইৰ কলেজৰ শ্রেণীকোঠাৰ বাৰান্দাত, গোটেই কলেজখনৰ আগত তাই কম লাজ পাইছিলনে ! সিদিনা আৰু গীতিমালিকাৰ ক্লাচ লোৱা নহল । তাৰ পাচৰ কেইবাদিনো তাইৰ এনে লাগিছিল যেন তাই ওচৰেৰে পাৰ হৈ গলেই সকলোৱে তাইৰ আদ্-বলীয়া প্রেমিকজনৰ কথা কৈ মুখ টিপি হাঁহি আছে । সহকর্মী ৰুণুমী বাইদেৱে তাইক জোকাইছিল গীতিমালিকা, সোনকালে বিয়াখন পাতা । লাজত তাইৰ গাল ৰঙা পৰি উঠিছিল আৰু বুকুৰ গোলাপজোপায়ো যেন ব্যস্তভাৱে লৰচৰ কৰি উঠিছিল । অভিমান কৰি গীতিমালিকাই কথাবোৰ অনুৰাগক কৈছিল । টোল পৰি যোৱা তাইৰ গালখনলৈ চাই চাই অনুৰাগে কৈছিল এয়াইতো চাৰপ্রাইজ । কথাটো মনত পৰি হাঁহি উঠি গল তাইৰ । আজি বা আকৌ কি চাৰপ্রাইজ দিয়াৰ মন ! গালৰ টোল দুটা গভীৰ হৈ পৰিল... ঘড়ীটোৱেও এখোজ আগুৱাই গৈ আঠৰ ডেওনা চুলে... ৰৈ ৰৈ আমনি লাগি আহিল গীতিমালিকাৰ ! বাটেৰে পাৰ হৈ যোৱা কোনো বাটৰুৱাৰ মোবাইল এফ.এম.ত বাজি গল এটি গীতৰ কলি----

                    অপেক্ষাবোৰ কিমান মধুৰ বুজি কিয় নোপাৱা
                    প্রতিটো প্রহৰ ভাৱেৰে গধুৰ অবুজ কিয় হোৱা
                    সৌ নীড়মুখী পখীৰ সুৰ নিৰৱ হৈ গ
                    সন্ধ্যাৰ আকাশ আন্ধাৰে চুমি বেদনা গধুৰ কৰি গল...

            ভাল নালাগিল তাইৰ । বাৰান্দাৰ পৰা আহি টি.ভি.টো অন কৰি দিলে গীতিমালিকাই । চেনেলবোৰ ঘূৰাই থাকোঁতে এঠাইত লাগি ধৰিলে তাইৰ হাতত থকা ৰিমোটকণ্ট্রলৰ বুতাম । নিউজ চেনেল এটাত সাংবাদিক এজনে খুব উৎকণ্ঠাৰে কিবা এটা বাতৰি কৈ আছে । এহ্ ইহঁতসোপাই কিনো চিঞৰ-বাখৰ কৰি বাতৰিবোৰ কয়, মিছাতে ভাল মানুহকো হার্ট এটেক দিব কেতিয়াবা । টি.ভি.টোতো আজিকালি চাবলগীয়া একো নোহোৱা হল। বুলি পাচফালৰ পৰা মাকে মাত দিলে । কিছুপৰ পাচত এক অষ্ফুট গেঙনি ওলাই আহিল গীতিমালিকাৰ । হাতৰ পৰা সৰি পৰিল টি.ভি.ৰ ৰিমোটকণ্ট্রল ! বিকল হৈ গৈছে যেন তাইৰ চকু আৰু কাণ, বন্ধ হৈ গৈছে যেন হৃদস্পন্দন... তাইৰ সকলো সপোন ধুলিস্যাৎ কৰি সাংবাদিকজনে নির্মমভাৱে কৈ আছে সেই সর্বনাশীয়া সংবাদটো আঠগাঁৱৰ ৰেল দুর্ঘটনাত যুৱকৰ মৃত্যু । মৃত যুৱকজনক অনুৰাগ কাকতি বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছে । উল্লেখযোগ্য যে ভোগালি বিহু উপভোগ কৰিবলৈ আহি চলন্ত ৰেলৰ পৰা পিচলি এই কৰুণ মূত্যুক সাৱতি ললে অনুৰাগ কাকতিয়ে... উস্ উস্ আৰু শুনা নাযায়... তাইৰ বুকুৰ গোলাপজোপা... এন্ধাৰ নিশাৰ জোনাকী পৰুৱা... শুক্লেশ্বৰ ঘাটৰ সন্ধিয়া... হোমৰ শিখাৰে বন্ধা শব্দবোৰ... তাইৰ তৰা বচা আকাশ... তাইৰ পৃথিৱী... তাচপাতৰ ঘৰৰ দৰে জৰজৰকৈ জহি খহি গল সপোনবোৰ... গোলাপজোপাই বিদ্রোহ কৰিছে, হাহাকাৰ কৰিছে শিপা ক, শিপা কত ! কি কৰিব তাই, কেনে লাগিছে তাইৰ ! খং উঠিছে ? অভিমান হৈছে ? ক্ষোভ উজাৰিবলৈ মন গৈছে ?... টান মাৰি চিঙি পেলাবলৈ মন গৈছে দুৱাৰমুখৰ পর্দা ?... ঠাঁচ ঠাঁচকৈ দুটা পূর্ণহতীয়া দিবলৈ মন গৈছে সাংবাদিকজনক ?... কি হৈছে তাইৰ !! ঠাইতে ঢলি পৰিল গীতিমালিকা ।

তেনেতে দূৰৈত আকৌ কৰবাত বাজি উঠিছে----

                    মাথোঁ তুমি নাপালাহি প্রতিশ্রুতি কত ৰ
                    সন্ধ্যাৰ আকাশ আন্ধাৰে চুমি বেদনা গধুৰ কৰি গল...

(
গল্পটোত ব্যৱহৃত গীতাংশৰ বাবে গীতিকাৰদ্বয়লৈ কৃতজ্ঞতাৰ শৰাই অর্পণ কৰিলোঁ)

© Mitali Barman